Rozbici przez Leszka Czarnego za najście na jego ziemię w bitwie pod Wasilkowem nad Supraślą w 1282r. dzielny szczep Jaćwingów schodzi z widowni dziejowej pozostawiając po sobie unikatowe obiekty takie jak : kopce koło wsi Grodzisk gmina Suchowola, Zamczysk, gmina Korycin jak też i dobrze zachowane cmentarzyska kurhanowe na pograniczu powiatu białostocko-sokólskiego.

W XVw, dobra hospodarskie zaczęto zaludniać osadnikami ze wschodu i Podlasia. Powstały liczne miasta królewskie: Kuźnica 1546r, Sidra 1566r, Krynki 1569r, Sokółka 1609r, oraz Korycin w 1671r. Na przełomie XVI i XVII w. założono miasto Odelsk (obecnie na Białorusi) i Nowy Dwór. Miasta te przeżywały swoją świetność w drugiej połowie XVIIIw dzięki wielkiemu reformatorowi Antoniemu Tyzenhauzowi – podskarbiemu litewskiemu.

Ekonomie królewskie w XVIIw. dzieliły się na klucze, wójtostwa i wsie. W XVIII w. wprowadzono dodatkowo gubernie, które były prowadzone bezpośrednio przez administrację królewską. Według inwentarza z roku 1783 ekonomia grodzieńska liczyła sześć guberni miedzy innymi Jasnowska, Dąbrowską, Sokólską, Kryńską, Kwasowską, Jeziorską.

W skład obecnego powiatu sokólskiego wchodziła całkowicie gubernia Sokólska, prawie cała gubernia Janowska, znaczna część guberni Dąbrowskiej i Kryńskiej oraz wieś Korobczyce z folwarku kiełbasińskiego guberni Kwasowskiej.

W drugiej połowie XVII i na początku XVIIIw, miały miejsce najazdy moskali, świadczą o tym wyryty napis na kamieniu w Bierwisze, gmina Sidra, z napisem: „Moskal Litwę splądrował złamawszy mir wieczny 1655” .

W okresie zaborów powiat należał początkowo do Prus i wcielony został do jej prowincji pod nazwą Prus Nowo Wschodnich(New Ost Preusseu)-departament białostocki.

Po rozbiciu Prus przez Napoleona powiat Sokólski został włączony do imperium rosyjskiego aż do roku 1915, a więc na 108 lat.

Lata 1939-1944 to okres sowiecko – niemieckiej okupacji. Zginęło wówczas wielu Polaków zaangażowanych w ruch oporu, wymordowano sokólskich Żydów, a w głąb Rosji wywieziono prominentów władzy, przedstawicieli inteligencji i działaczy politycznych. Po wyzwoleniu z sowieckiej okupacji rozpoczęto odbudowę ze zniszczeń wojennych.

Obecnie na omawianym obszarze, zachowały się liczne pozostałości historycznie uwarunkowanych stosunków narodowych, religijnych i politycznych. Świadectwem bytności różnych narodów są nazwy miejscowości i obiekty o znaczeniu kulturowym. Wartość historyczną i zabytkową przedstawiają takie obiekty jak kopce, dwory w Suchodolinie, Janowie i Podolinie oraz fundamenty pałacu Potockich w Sidrze.

Zabytkami o dużej wartości architektonicznej są też bożnice żydowskie w Janowie, Suchowoli, Sidrze, Korycinie i Krynkach. O obecności Tatarów w naszym powiecie przypominają nam dwa meczety w Bohonikach i Kruszynianach które skupiają muzułmanów.